Η ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι η αντικατάσταση της άρθρωσης του γόνατος.
Μία από τις μεγαλύτερες επεμβάσεις στην ορθοπαιδική επιστήμη.
Το γόνατο είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του σώματός μας και σηκώνει ολόκληρο το βάρος του σε κάθε μας βήμα. Σημειωτέων ότι ο άνθρωπος στον βηματισμό του κάνει μονοποδική στήριξη, δηλαδή σε κάθε βήμα στηριζόμαστε στο ένα πόδι, άρα στο ένα γόνατο.
Ιστορικά οι σκέψεις και οι προσπάθειες για την αντικατάσταση αυτής της άρθρωσης χρονολογείται από πολύ παλαιά. Από τις πρώτες επιστημονικές προσπάθειες αναφέρουμε το 1863 δηλαδή πριν 150 χρόνια περίπου, ο ιατρός Vernell αφαίρεσε τις φθαρμένες επιφάνειες του γόνατος και τοποθέτησε μεταξύ τους τμήμα της αρθρικού θυλάκου δηλαδή τον μαλακό ιστό που περιβάλλει την άρθρωση. Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια επίπονης επιστημονικής δουλειάς, έρευνας, σχεδιασμού και εμπειρίας μέχρι σήμερα.
Πριν αναπτύξουμε το σήμερα της ολικής αρθροπλαστικής γόνατος ας πούμε δύο λόγια για αυτήν την άρθρωση.
Το γόνατο είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του σώματος και σταθεροποιείται από του γύρω μύες της, τους συνδέσμους (έσω και έξω πλάγιοι, πρόσθιος και οπίσθιος χιαστός) τον υμένα ή κάψα (το κάλυμμα της άρθρωσης) και τέλος από το σχήμα των αρθρικών επιφανειών.
Το γόνατο δέχεται δυνάμεις φόρτισης (βάρος) ανάλογα με την στιγμή λειτουργικότητας και βάρος σώματος .Έτσι στις σκάλες σηκώνει 4 φορές το βάρος του σώματος . Συνήθως το εσωτερικό μέρος του γόνατος δέχεται περισσότερα φορτία από το εξωτερικό μέρος. (Το έξω μέρος υπερφορτίζεται στα βλαισά γόνατα). Η επιγονατιδομηριαία άρθρωση (δηλ. εκεί που κυλάει η επιγονατίδα μας πάνω στον μηρό) δέχεται υψηλές πιέσεις στην κάμψη του γόνατος περίπου στις 20˚-60˚, λιγότερο στο βάδισμα σε ίσιο δρόμο και περισσότερο στις σκάλες.
Οι μηνίσκοι παίζουν μέγα ρόλο στην μεταφορά και διανομή του βάρους μέσα στο γόνατο.
Ο ιατρός οφείλει να μελετήσει διεξοδικά τον/την ασθενή (κλινικά και ακτινολογικά) και εξατομικευμένα. Ο ασθενής παίρνει οδηγίες προετοιμασίας με ειδικό πρόγραμμα φυσικοθεραπείας προεγχειρητικής για την καλύτερη τόνωση των μυών και την κίνηση της άρθρωσης και αν χρειαστεί γίνεται η χρήση ειδικού μηχανήματος παθητικής κίνησης σε σφιχτά δύσκαμπτα γόνατα. Επίσης γίνονται μαθήματα βάδισης με στήριξη σε περιπατητήρα τύπου «Π» ή βακτηρίες μασχάλης (πατερίτσες) που βοηθάνε τα μέγιστα στην μετεγχειρητική γρήγορη αποκατάσταση.
Ο ασθενής υποβάλλεται σε πρόσφατο ειδικό ακτινολογικό έλεγχο σε όρθια θέση και σε ειδικές λήψεις με τον αξονικό τομογράφο σε ειδικά πιστοποιημένα κέντρα όταν πρόκειται να υποβληθεί σε ειδική τεχνική Signature (Σχεδιασμός με υπολογιστή για τον συγκεκριμμένο ασθενή και το συγκεκριμμένο γόνατο).
Επίσης γίνεται πλήρης εργαστηριακός προεγχειρητικός έλεγχος με εξετάσεις αίματος, ούρων, καρδιογράφημα και καρδιολογική εκτίμηση και τέλος εκτίμηση από τον αναισθησιολόγο.
Ο ασθενής προσέρχεται στην κλινική νηστικός. Χορηγείται αντιβίωση 1-2 ώρες πριν το χειρουργείο.
Στο χειρουργείο γίνεται αναισθησία (γενική ή επισκληρίδιος).
Γίνεται αντικατάσταση της άρθρωσης με την τεχνική που έχει επιλεγεί από τον χειρουργό με την σύμφωνη γνώμη του ασθενή.
Ο ασθενής μετεγχειρητικά κινητοποιείται την ίδια μέρα και βαδίζει την 1η μετεγχειρητική μέρα βάσει συγκεκριμένου πρωτοκόλλου προσαρμοσμένο στον κάθε ασθενή εξατομικευμένα.
Μετεγχειρητικά χορηγούμε αντιβίωση, αντιπηκτική αγωγή, αναλγητική αγωγή και αρχίζει άμεσα φυσικοθεραπεία.
Έχουν περιοριστεί σημαντικά με την ταχύτερη μετεγχειρητική κινητοποίηση, την προληπτική φαρμακευτική αγωγή (αντιπηκτικά) και τις κάλτσες φλεβίτιδας.
Έχουν περιοριστεί σημαντικά λόγω της μικρής τομής που εφαρμόζουμε σήμερα.
Μειώνεται με την καλή αιμόσταση, μικρή τομή και την προληπτική αντιβιοτική αγωγή. Διακρίνεται σε:
(Η ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι κατά κύριο λόγο επέμβαση μαλακών μορίων και ισορροπίας αυτών).
Η ολική αρθροπλαστική γόνατος δίνει την λύση στην βαρεία οστεοαρθρίτιδα. Η επέμβαση γίνεται με γενική ή επισκληρίδιο νάρκωση. Χρησιμοποιούμε τις τελευταίες τεχνικές (MIS) μίνι τομή και προσπέλαση καθώς και την τεχνική Signature όπου γίνεται μελέτη του γόνατος βάσει αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας και σχεδιασμός του χειρουργείου με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή δηλ. δημιουργείται ομοίωμα του γόνατος του ασθενή με έτοιμες μετρήσεις και οδηγούς. Αυτό προσφέρει ακρίβεια και μειώνει σημαντικά τον χειρουργικό χρόνο. Ο ασθενής κινητοποιείται την ίδια ημέρα του χειρουργείου και βαδίζει την 1η μετεγχειρητική ημέρα. Εξέρχεται από την κλινική σε 3-5 ημέρες. Εύκολη και γρήγορη μετεγχειρητική αποκατάσταση.